Cień

  CIEŃ. Pierwszym krokiem w kierunku samorealizacji lub indywidaucji jest rozpoznanie i zintegrowanie cienia, to jest negatywnej i niższej (inaczej – mniej rozwiniętej i mniej zróżnicowanej) strony osobowości. Cień zawiera „naganne” cechy osobowości, które jednostka starannie usiłuje ukryć przed otoczeniem. Do cech tych należą także cechy charakteru odziedziczone po zwierzęcych przodkach. Cień zawiera także te cechy osobowości, których jednostka nie była w stanie rozwinąć w należyty sposób, a które mogą być wysoko cenione. Cień jest związany z jednostkową nieświadomością. Ponieważ zjawisko to występuje w mniejszym lub większym stopniu u wszystkich, cień jest w pewnym sensie przejawem kolektywnym.

            Im bardziej osoba jest nieświadoma cienia, tym jest on „ciemniejszy i gęstszy”. Im ulega on większej dysocjacji od życia świadomego, tym przejawia silniejszy, kompensacyjny, demoniczny dynamizm. Nie rozpoznany cień jest projektowany na osoby i grupy, które ucieleśniają niedojrzale i niszczące tendencje gnieżdżące się w ludzkiej psychice. Przykładem manifestowania się archetypu cienia może być wyobrażenie węża czy diabła, a także nauka o grzechu pierworodnym. Zdarza się niekiedy, że ego identyfikuje się z cieniem dając „moment szaleństwa dionizyjskiego”, w którym ofiara archetypu czuje się, jak by była bogiem poza wszelkimi normami dobra i zła (Jung, 1943, 1951a, 1954a).

Źródło: Psychologia Religii, Paweł Socha, WsiP, Warszawa 1999