Konfucjanizm

W kulturze Chin poza taoizmem olbrzymie znaczenie miał i ma konfucjanizm, którego rozwój od V wieku przebiegał dynamicznie i w pewnej opozycji wobec taoizmu. Konfucjusz ujawniał antyfeminizm i kobiety ocenił jako istoty niższe od mężczyzn. Jego nauka moralna opierała się na przywiązywaniu dużego znaczenia do szczerości, lojalności, serdeczności, dobroci, przyzwoitości, poszanowania tradycji, rytuałów.

W miarę rozwoju zasięgu konfucjanizmu zaczęto podkreślać wartość czystości kobiety jako ważny czynnik życia rodzinnego, macierzyństwa. Zachowaniu czystości kobiecej miała sprzyjać separacja płci. Tego typu sytuacja stopniowo ograniczała wpływy taoizmu i np. jego słynne podręczniki o ars amandi (fang chung) zaczęły znikać z terenu Chin i utrzymały się w Japonii oraz w diasporze chińskiej. Kolejnym czynnikiem zmieniającym postawy Chińczyków wobec seksu stał się buddyzm, który w IX wieku osiągnął szczyty swego zasięgu i znaczenia. Na skali od 1 do 10 nienaturalne pozycje seksualne oceniano na trzy, cudzołóstwo też na trzy, rozpowiadanie o swym cudzołóstwie — pięć, uwiedzenie mniszki lub mnicha — dziewięć, natomiast stosunek z buddyjskim świętym — 10, homoseksualizm oceniano na trzy, podobnie transwestytyzm.

Konfucjanizm, wpływy buddyzmu, Mongołów pogłębiły zasadę segregacji płci oraz wyzwoliły rozwój pruderii. Chińczycy krytycznie oceniali masturbację mężczyzny (bo utrata nasienia jako siły witalnej), tolerowali masturbację kobiet, stworzyli segregację płci oraz hierarchiczność rodzinną, co ograniczyło intymność. Sprzyjało to rozwojowi przyjaźni mężczyzn. Nagość była krytycznie oceniana przez konfucjanizm. Seks w konfucjanizmie stał się sprawą prywatną i został pozbawiony znaczenia, jakie miał w taoizmie, ale nie był też czymś złym, grzesznym, uległ neutralizacji.

W konfucjanizmie elementy etyczne dominowały nad religijnymi. Pomniejszona została rola uczuć, które należało tłumić i podporządkować jako coś niższego rozumowi. Bardzo ważną stała się postawa okazywania szacunku starszym, rodzicom i ta cecha należy do bardzo długotrwałych w kulturze chińskiej. Amerykański socjolog R. Sollenberger (1970) badając wychowanie dzieci w rodzinach Chińczyków zamieszkujących dzielnice chińskie w miastach USA stwierdził np. że do 4 roku życia okazywana jest dzieciom duża troskliwość, pobłażliwość stwarzająca poczucie bezpieczeństwa i zaufania. Przejawy agresji u dzieci nie są tolerowane i podlegają tłumieniu, karaniu. Specyfika rodziny chińskiej polega na okazywaniu sobie wzajemnego szacunku, uczuć, wymagania od dzieci świadczeń na rzecz rodziny. Stwarza to ogromne przywiązanie do rodziny, a małżeństwo jest zawierane dla rodziny. Nic zatem dziwnego, że osobiste uczucia w tym i seks przybrały znaczenie drugorzędne. Kobieta została podporządkowana rodzinie, mężowi. Wymaga się od niej wierności, nieujawniania zazdrości. Miłość romantyczna, partnerska, seksualna nie były cenione. Mężczyzna natomiast miał prawo do większej swobody, w tym i seksualnej. W literaturze opiewano historie romansów z konkubinami, nałożnicami, a liczne prostytutki, kurtyzany służyły potrzebom seksualnym i uczuciowym mężczyzn.

Źródło: „Seks w kulturach świata”, Zbigniew Lew-Starowicz, Ossolineum, 1988